Hiếp dâm tập thể chấn động nước Pháp: sự dũng cảm của cụ bà U80

Khi bước vào tòa án ở thành phố Avignon, Pháp, bên cạnh là các con và một nhóm luật sư, bà Gisèle Pelicot có vẻ không muốn thu hút sự chú ý.

Người mẹ và người bà năm nay 72 tuổi có mái tóc được tạo kiểu ngắn gọn gàng, bận váy đầy màu sắc cùng chiếc áo của thương hiệu Breton.

Khi đi qua hàng chục phóng viên ở lối vào phòng xét xử, bà cúi xuống, ánh mắt bị che bởi cặp kính râm gọng tròn.

Thẳm sâu trong đôi mắt ấy, như bà từng nói, là hoang tàn đổ nát.

Kể từ ngày 2/9, hầu như ngày nào bà Gisèle Pelicot cũng là tâm điểm của một phiên tòa xét xử 51 người đàn ông bị buộc tội cưỡng hiếp bà, bao gồm cả người mà bà đã kết hôn trong 50 năm.

Khi câu chuyện của bà lan tỏa trên khắp nước Pháp kể từ lúc phiên tòa bắt đầu, bà đã trở thành biểu tượng của lòng dũng cảm và sự kiên cường.

“Tôi đã bị hiến tế trên bàn thờ của sự đồi bại,” bà nói, giải thích cách bà biết người chồng Dominique Pelicot đã chuốc thuốc ngủ cho bà và rủ người lạ đến để đối xử với bà “như một con búp bê giẻ rách” trong hơn 10 năm.

Phiên tòa, dự kiến diễn ra cho đến tháng 12, cho đến nay đã thu thập bằng chứng từ các luật sư, cảnh sát, bác sĩ tâm thần và từ một người phụ nữ có chồng tham gia chuốc thuốc ngủ và cưỡng hiếp bà Gisèle theo chỉ dẫn của ông Dominique Pelicot.

Con gái của họ, Caroline, người tin rằng cha cô đã xâm hại cô khi cô bất tỉnh, cũng đã lên bục làm chứng.

Ông Dominique Pelicot đã thừa nhận các cáo buộc về những hành vi với vợ, nhưng phủ nhận việc xâm hại con gái mình.

Những chi tiết bất ổn về quá khứ, tâm lý và tội ác mà ông Pelicot và những người đàn ông khác bị cáo buộc đã tràn ngập trên sóng phát thanh, trang tin tức và mạng xã hội.

Sự việc được công bố rộng rãi như vậy vì bà Gisèle đã từ bỏ quyền ẩn danh của mình.

Trong một vụ án có quy mô lớn như thế này, đây là một quyết định bất thường, không chỉ vì điều đó có nghĩa là hàng ngàn video về các vụ hiếp dâm bị cáo buộc do ông Dominique Pelicot quay – trong một số trường hợp là quay lén – cuối cùng sẽ được phát tại tòa công khai.

Yêu cầu duy nhất của bà Gisèle là các con bà được phép rời khỏi phòng xử án khi những video này được phát.

Đội ngũ luật sư của bà cho biết việc công khai phiên tòa sẽ chuyển “nỗi xấu hổ” về phía các bị cáo.

Trên hết, vụ án đã khơi mào một cuộc thảo luận đau đớn – và thường không thoải mái – về nạn hiếp dâm mà nhiều người ở Pháp cho rằng lẽ ra đã phải tranh luận từ lâu.

Các cuộc biểu tình sẽ diễn ra trên khắp nước Pháp vào ngày 14/9 “để ủng hộ bà Gisèle Pelicot và tất cả các nạn nhân bị hiếp dâm”.

Khi bà Gisèle đưa ra bằng chứng rằng bà phải “bắt đầu lại từ đầu” và hiện chỉ sống bằng một khoản lương hưu nhỏ, một người có sức ảnh hưởng đã vận động quyên góp trực tuyến được 40.000 euro (gần 1,1 tỷ đồng) trong vòng chưa đầy một ngày.

Quỹ này đã nhanh chóng bị đóng cửa theo sau yêu cầu từ nhóm luật sư của bà Gisèle, bởi họ cho rằng việc gây quỹ có thể làm đổi hướng câu chuyện.

Một vấn đề chính mà vụ án này đã nêu ra là hiện tượng ít được bàn luận về việc sử dụng thuốc để khống chế – hành hung bằng thuốc tại nhà.

Vào năm 2022, có 1.229 người ở Pháp nghi ngờ rằng họ đã bị chuốc thuốc mà không biết, theo Leila Chaouachi, một dược sĩ tại trung tâm giám sát ở Paris và cũng là chuyên gia về hiếp dâm bằng thuốc.

Chuyên gia này tin rằng con số trên có thể chỉ là “phần nổi của tảng băng”. Các nạn nhân thường do dự trong việc đâm đơn kiện vì họ quen biết kẻ tấn công, họ có thể cảm thấy xấu hổ hoặc chỉ nhớ mơ hồ về những gì đã xảy ra.

Việc nộp đơn khiếu nại cũng cần được thực hiện trước khi dư lượng thuốc biến mất khỏi cơ thể, điều này không phải lúc nào cũng khả thi.

Trong 10 năm bị chồng chuốc thuốc, bà Gisèle Pelicot đã có các triệu chứng thần kinh không rõ nguyên nhân cũng như các vấn đề về phụ khoa, nhưng không ai có thể kết nối các manh mối lại với nhau.

Điều này cho thấy sự thiếu nhận thức về nạn khống chế bằng thuốc.

Tiến sĩ Chaouachi cho rằng việc đào tạo cho các chuyên gia y tế và cảnh sát là rất quan trọng, vì chìa khóa để giải quyết vấn đề nằm ở việc nhận ra rằng còn nhiều trường hợp khác ngoài bà Gisèle.

“Chúng ta có quyền bị sốc, nhưng chúng ta cũng cần nhận ra rằng đây không phải là những trường hợp đơn lẻ,” bà nói.

“Khi chúng ta chỉ tập trung vào hệ thống tư pháp và các điều tra viên, chúng ta đang bỏ qua gốc rễ của vấn đề theo một cách nào đó. Tôi nghĩ đây là một vấn đề xã hội rộng lớn hơn, và vì vậy chúng ta cần thay đổi xã hội.”

Dựa trên ý kiến mà BBC thu thập trên đường phố Paris, quan điểm này không được chấp nhận rộng rãi.

“Đó là chuyện riêng tư,” một người đàn ông cho biết, ông này nghĩ vụ án này thật kinh khủng nhưng vẫn là một vụ việc đơn lẻ và không phải là sự kiện để công chúng tranh luận.

“Tôi không hiểu tại sao giới truyền thông lại làm quá vấn đề lên như vậy. Bởi vì mọi người thích kịch tính, đồn thổi.”

Một người bạn của ông này tán đồng: “Nếu báo chí không hỏi, chúng tôi sẽ không bao giờ thảo luận về chuyện này.”

Nhưng một người nữ trong nhóm nói rằng cả hai người đàn ông kia đều sai: “Vụ án này cần phải được công khai… Nó nêu ra một vấn đề rộng hơn và việc nâng cao nhận thức về vấn đề này là cần thiết để thay đổi tình hình.”

Điều khiến nhiều người ở Pháp bị sốc là số lượng lớn đàn ông liên quan đến vụ án.

Cảnh sát chỉ có thể xác định được 50 nghi phạm trong số 83 người xuất hiện trong các video của ông Dominique Pelicot.

Độ tuổi của họ từ 26 đến 68 và họ đến từ mọi tầng lớp xã hội – lính cứu hỏa, dược sĩ, công nhân và nhà báo. Nhiều người trong đó là cha, là chồng.

Trong số những bị cáo, 15 người thừa nhận đã hiếp dâm, còn tất cả những người khác chỉ thừa nhận tham gia vào các hành vi tình dục.

“Điều khiến tôi sốc hơn nữa là rất nhiều người đàn ông có thể đã làm điều này, hơn 50 người đàn ông ‘bình thường’, tất cả họ đều sống gần đó,” Caroline, một bác sĩ 43 tuổi đến từ Paris, chia sẻ.

“[Pelicot] thậm chí chẳng cần phải tìm kiếm họ ở đâu xa. Điều đó thực sự khiến tôi sợ vì nó phản ánh xã hội này. Đây không phải là hành vi đặc trưng, nhưng có quá nhiều vụ việc như vậy.”

Bà Céline Piques từ tổ chức nữ quyền Osez le Féminisme hy vọng rằng việc những bị cáo xuất thân bình thường và đủ mọi loại nghề nghiệp sẽ khiến phiên tòa này có tác động lâu dài.

“Nó phá vỡ quan điểm về kẻ hiếp dâm là một kẻ tâm thần… Những người này đã hiếp dâm vì họ chắc chắn rằng mình sẽ không bị trừng phạt.”

Một mối quan tâm khác mà nhiều phụ nữ ở Pháp đang theo dõi vụ án Pelicot không thể bỏ qua là việc nhiều người đàn ông khác đã biết nhưng không làm gì cả.

Ông Dominique Pelicot đã mời những người đàn ông quan hệ tình dục với vợ mình “mà bà ấy không biết” trong một bài đăng trên trang Coco.gg, trang web đã bị đóng cửa vào tháng 6/2023.

Năm ngoái, trang web này thu hút 500.000 lượt truy cập mỗi tháng.

“Một trăm phần trăm những người này… không bao giờ gọi điện thoại để chấm dứt hành vi lạm dụng kia,” bà Céline Piques nói. “Không một người đàn ông nào nghĩ đến việc thông báo cho cảnh sát những bằng chứng phạm tội này.”

Phiên tòa xét xử ở Avignon cũng đang khơi gợi những câu hỏi về ngôn ngữ xung quanh hành vi hiếp dâm.

Việc bào chữa của nhiều bị cáo xoay quanh tiền đề họ “không biết” mình đang hiếp dâm bà Gisèle – nói cách khác, họ nghĩ rằng họ đang quan hệ tình dục có sự đồng thuận với bà.

Một số người đã cáo buộc ông Dominique Pelicot “điều khiển” họ, khiến họ tin rằng họ đang tham gia vào một trò chơi khiêu dâm trong đó bà Gisèle chỉ giả vờ ngủ vì bà ấy nhút nhát.

Ít nhất hai bị cáo tuyên bố rằng họ không cảm thấy mình đã hiếp dâm bà Gisèle vì bà đã được chính chồng mình “gạ gẫm” và một người đàn ông cho biết ông ta không coi hành vi của mình là hiếp dâm vì “đối với tôi, hiếp dâm là khi bạn tóm lấy ai đó trên phố”.

“Tôi không có tâm địa của một kẻ hiếp dâm,” ông ta nói thêm.

Tóm tắt lại lập luận bào chữa vào đầu tuần này, Guillaume De Palma, luật sư của sáu bị cáo, đã gây phẫn nộ khi nói rằng “hiếp dâm không phải lúc nào cũng là hiếp dâm” và lập luận rằng “nếu không có ý định hiếp dâm thì không phải là hiếp dâm”.

Trong luật pháp Pháp, hiếp dâm được định nghĩa là sự xâm nhập tình dục đạt được bằng cách cưỡng ép, bạo lực hoặc sự bất ngờ – và các luật sư của bà Gisèle Pelicot dự kiến sẽ lập luận rằng “sự bất ngờ” bao gồm cả trường hợp phụ nữ bị gây mê hoặc bất tỉnh.

Nhưng những bình luận này đã gây phẫn nộ và thất vọng trong phòng xử án và cả bên ngoài.

Con gái của bà Gisèle là Caroline đã bỏ ra ngoài phiên tòa và thốt lên: “Tôi xấu hổ về hệ thống tư pháp”, trong khi chủ tọa đã đình chỉ phiên tòa trong bầu không khí mà các phóng viên mô tả là “cực kỳ căng thẳng”.

Các luật sư khác được cho là đã né tránh những bình luận của ông De Palma.

Với việc phiên tòa dự kiến sẽ tiếp diễn trong ba tháng nữa, sự tự vấn sẽ tiếp tục diễn ra ở Pháp.

“Điều này cho thấy chúng ta còn lạc hậu đến mức nào ở tất cả các cấp độ,” Sandrine Josso, một nghị sĩ và là nạn nhân của một vụ hiếp dâm bằng thuốc không thành bởi một thượng nghị sĩ vào năm 2023, nói.

Nhờ có Gisèle Pelicot, bà nói, “chúng ta vén bức màn và phát hiện ra rất nhiều điều”.

Tính chất bình thường của cặp vợ chồng là trung tâm của vụ án – những người hưu trí thuộc tầng lớp trung lưu và cũng đã lên chức ông bà – đã khiến cho những người quan sát dễ dàng đồng cảm với câu chuyện.

“Tôi nghĩ rằng đó có thể là mẹ tôi, chị tôi… và cha tôi,” Charley, một người đàn ông 35 tuổi sống ở Paris, nói.

“Đối với tôi, đây là phiên tòa của thế kỷ,” ông nói thêm.

“Trước phiên tòa và sau phiên tòa sẽ là hai thời kỳ khác nhau.”

Eva Van Dam tường thuật bổ sung.