Afghanistan: Taliban tuyên bố đã chiếm Thung lũng Panjshir

Taliban đã tuyên bố chiến thắng tại tỉnh Panjshir ở phía đông bắc thủ đô Kabul, vùng lãnh thổ cuối cùng vẫn nằm ngoài sự cai trị của họ.

Nhóm này đã đăng lên mạng đoạn phim quay cảnh các chiến binh của họ đang giương cờ ở đó vào thứ Hai.

Tuy nhiên, các tay súng kháng chiến cho biết họ vẫn có mặt ở “tất cả các vị trí chiến lược” và “tiếp tục chiến đấu”.

Lãnh đạo của họ đã kêu gọi “toàn quốc nổi dậy” chống lại Taliban.

Trong một đoạn băng ghi âm được đăng trên mạng xã hội, Ahmad Massoud, lãnh đạo Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan (NRF), đổ lỗi cho cộng đồng quốc tế về việc đã hợp pháp hóa Taliban và mang lại cho họ niềm tin về quân sự và chính trị.

Ông nói: “Dù bạn ở đâu, trong nước hay ngoài nước, tôi kêu gọi các bạn khởi sự một cuộc nổi dậy toàn quốc vì phẩm giá, tự do và thịnh vượng của đất nước chúng ta.”

Taliban đã giành quyền kiểm soát phần còn lại của Afghanistan ba tuần trước, chiếm thủ đô Kabul vào ngày 15/8 sau sự sụp đổ của chính phủ do phương Tây hậu thuẫn.

Điều này xảy ra gần 20 năm sau khi lực lượng do Mỹ dẫn đầu thực hiện cuộc tấn công lật đổ Taliban.

Panjshir, một thung lũng núi hiểm trở, là nơi sinh sống của khoảng 150.000 đến 200.000 người. Đây là một trung tâm kháng chiến khi Afghanistan bị Liên Xô chiếm đóng vào thập niên 1980 và trong thời kỳ cai trị trước đó của Taliban, từ năm 1996 đến 2001.

Ali Maisam, phát ngôn viên của NRF, trước đó nói với BBC: “Taliban chưa chiếm được Panjshir”, và thông báo “bác bỏ các tuyên bố của Taliban”.

Một thông điệp trên Twitter của nhóm cũng cho biết: “Cuộc đấu tranh chống lại Taliban và các đối tác của chúng sẽ tiếp tục cho đến khi công lý và tự do thắng thế.”

Nhưng phát ngôn viên Taliban, Zabihullah Mujahid, trong một tuyên bố cho biết “với chiến thắng này, đất nước chúng ta hoàn toàn được đưa ra khỏi vũng lầy chiến tranh”.

Thung lũng Panjshir tuyệt đẹp là một trong những tỉnh nhỏ nhất của Afghanistan, vùng đất của những huyền thoại lớn.

Địa hình núi non hiểm trở – với mê cung thung lũng, khe nứt và hang động – là thứ vũ khí quan trọng nhất để nơi này đẩy lùi quân xâm lược. Quân đội Liên Xô chưa bao giờ chinh phục được nơi đây trong thập niên 1980; Taliban đã không thể kiểm soát được vùng này trong lần đầu tiên vào thập niên 1990.

Vì thế, trong trận chiến của những câu chuyện đối lập này, có thể Taliban kiểm soát những nơi huyết mạch và khu vực công cộng chính của Panjshir, và những nơi chốn vốn chỉ có cư dân địa phương mới biết giờ đây có thể là nơi trú ẩn cho những chiến binh kháng chiến kiên cường nhất. Nhưng cuộc tiến công của Taliban, dù tiến sâu đến đâu, cũng có ý nghĩa to lớn – cả về mặt biểu tượng và chiến lược. Đó là một viên ngọc lấp lánh trên chiếc vương miện mới của Taliban khi họ bắt tay vào việc thiết lập lại Quốc gia Hồi giáo của mình.

Nhưng các thủ lĩnh kháng chiến, bao gồm Ahmad Massoud, con trai của chỉ huy huyền thoại, và Amrullah Saleh, người chỉ trích Taliban kịch liệt, sẽ không lặng lẽ bước vào màn tối.

Mặc dù nhóm này đã hứa sẽ tôn trọng quyền của phụ nữ, nhưng nhiều người lo sợ sẽ quay lại thời mà họ bị ngược đãi như khi Taliban nắm quyền trước đây. Phụ nữ buộc phải che mặt bên ngoài và chịu hình phạt khắc nghiệt cho những vi phạm nhỏ.

Các nhân chứng cho BBC biết các tay súng Taliban đã bắn chết nữ cảnh sát đang mang thai Banu Negar vào hôm thứ Bảy.

Taliban nói với BBC rằng họ không liên quan đến cái chết của Negar và đang điều tra vụ việc.

Cũng đã có một số cuộc biểu tình kêu gọi tôn trọng quyền của phụ nữ nổ ra trên khắp Afghanistan.

Hôm thứ Hai, một nhóm phụ nữ biểu tình ở phía bắc thành phố Mazar-e-Sharif nói với BBC Persian rằng các chiến binh Taliban đã đe dọa họ.

“Họ chửi bới và lăng mạ chúng tôi, và nói rằng chúng tôi nên giải tán nhanh chóng nếu không họ sẽ đánh chúng tôi đến chết,” một phụ nữ nói và cho biết thêm các chiến binh cũng đã đe dọa bất kỳ ai cố gắng quay phim họ.

Cho đến nay, Taliban vẫn chưa có công bố cuối cùng về sự thành lập chế độ mới.

Người phát ngôn Zabihullah Mujahid nói với các phóng viên vào sáng thứ Hai rằng tất cả các quyết định quan trọng đã được đưa ra và hiện họ đang giải quyết “các vấn đề kỹ thuật”.

Ông cũng cho biết một chính phủ lâm thời sẽ được công bố trước, sau đó sẽ có những thay đổi.

Giữa lúc đó, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã tới Qatar vào hôm thứ Hai để đàm phán với chính phủ nước này về tình hình ở Afghanistan và cảm ơn họ đã tham gia giúp đỡ trong hoạt động sơ tán khỏi Kabul.

Hơn 120.000 người đã được đưa bằng máy bay khỏi thủ đô Afghanistan trong một chiến dịch do Mỹ dẫn đầu trước khi lực lượng của họ rút hoàn toàn khỏi đất nước này vào ngày 31/8.

Một quan chức Bộ Ngoại giao đi cùng ông Blinken hôm thứ Hai thông báo Mỹ đã giúp sơ tán bốn công dân của họ theo đường bộ – những công dân Mỹ đầu tiên mà chính phủ đã giúp rời khỏi đất nước này kể từ khi rút quân.

Quan chức này cho biết Taliban đã biết về việc sơ tán, nhưng không chia sẻ thêm thông tin về danh tính của họ hoặc quốc gia mà đi qua sau khi rời khỏi Afghanistan. (BBC)