Thứ Tư (13/3), Tổng thống Vladimir Putin cảnh báo phương Tây rằng Nga, về mặt kĩ thuật, đã sẵn sàng cho chiến tranh hạt nhân và nếu Mỹ điều quân tới Ukraine, đó sẽ được coi là hành động leo thang xung đột đáng kể.

Vài ngày trước cuộc bầu cử Nga diễn ra vào ngày 15-17/3 mà dường như chắc chắn sẽ cho Putin thêm sáu năm quyền lực, ông cho biết hiện đang “không tiến tới” viễn cảnh chiến tranh hạt nhân và việc sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine là không cần thiết.

“Từ góc độ kỹ thuật quân sự, tất nhiên chúng tôi đã sẵn sàng,” ông Putin, 71 tuổi, nói với đài truyền hình Rossiya-1 và hãng thông tấn RIA khi trả lời câu hỏi liệu Nga có thực sự sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh hạt nhân hay không.

Ông Putin nói Mỹ hiểu rằng nếu họ triển khai quân đội tới lãnh thổ Nga hoặc Ukraine, Nga sẽ coi đó là hành động can thiệp.

“[Ở Mỹ] có đủ chuyên gia trong lĩnh vực quan hệ Nga-Mỹ và trong lĩnh vực kiềm chế chiến lược,” ông Putin, người có quyền ra quyết định cuối cùng ở cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới, nói .

“Do đó, tôi không nghĩ rằng mọi thứ đang dẫn tới [viễn cảnh đối đầu hạt nhân], nhưng chúng tôi đã sẵn sàng.”

Lời cảnh báo hạt nhân của ông Putin đi kèm với một đề nghị đàm phán khác về Ukraine – một phần của việc tái phân chia an ninh châu Âu thời kì hậu Chiến tranh Lạnh.

Phía Hoa Kỳ nói rằng ông Putin chưa sẵn sàng cho các cuộc đàm phán nghiêm túc về Ukraine.

Cuộc chiến ở Ukraine đã châm ngòi cho căng thẳng nghiêm trọng nhất trong mối quan hệ Nga – phương Tây kể từ sự kiện Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.

Ông Putin đã nhiều lần cảnh báo phương Tây về nguy cơ kích động chiến tranh hạt nhân nếu các quốc gia này điều quân tới tham gia chiến đấu tại Ukraine.

Tổng thống Putin đã điều hàng chục ngàn quân tới Ukraine vào tháng 2/2022, châm ngòi cho cuộc chiến tranh toàn diện sau tám năm xung đột ở miền đông Ukraine giữa quân Ukraine với phe ly khai thân Nga và lực lượng ủy nhiệm của Nga.

Chiến tranh hạt nhân?

Trong năm bầu cử của Hoa Kỳ, phương Tây đang vật lộn tìm cách hỗ trợ Kyiv chống lại Nga trong bối cảnh quốc gia này đã kiểm soát gần một phần năm lãnh thổ Ukraine và có tốc độ tái vũ trang vượt trội so với cả phương Tây lẫn Ukraine.

Kyiv cho biết đang phải tự vệ chống lại một cuộc xâm lược kiểu đế quốc nhằm xóa bỏ bản sắc dân tộc của mình.

Nga tuyên bố các khu vực do họ kiểm soát ở Ukraine giờ là của Nga.

Ông Putin đã nhiều lần công khai cảnh báo Hoa Kỳ về khả năng sử dụng hạt nhân nhằm ngăn chặn sự tham gia sâu hơn của Washington vào tình hình tại Ukraine – động thái mà Điện Kremlin cho rằng sẽ dẫn tới chiến tranh thế giới.

Washington nói rằng họ không thấy có thay đổi đáng kể trong năng lực hạt nhân của Nga.

Tuy nhiên, những cảnh báo công khai của ông Putin về hạt nhân, vốn đi ngược lại sự cẩn trọng tột độ của giới lãnh đạo Liên Xô về những tuyên bố tương tự, lại đang gieo rắc những lo ngại ở Washington.

Ông Putin nhắc lại rằng điều kiện để sử dụng vũ khí hạt nhân đã được nêu rõ trong học thuyết hạt nhân của Điện Kremlin, bao gồm: cơ bản là để đáp lại một cuộc tấn công hạt nhân hoặc vũ khí hủy diệt hàng loạt khác, hoặc khi có sự tấn công bằng vũ khí thông thường nhằm vào Nga “đe dọa sự tồn tại của nhà nước này”.

“Vũ khí được làm ra để sử dụng,” ông Putin nói. “Chúng tôi có nguyên tắc riêng của mình [cho việc đó].”

Năm 2022, chính quyền Joe Biden từng đặc biệt lo ngại việc Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật trên chiến trường ở Ukraine, theo tin từ CNN ngày 9/3/2024.

Putin từng nói rằng ông chưa bao giờ cảm thấy cần phải sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine.

Đàm phán?

“Nga đã sẵn sàng cho các cuộc đàm phán về Ukraine, nhưng chúng phải dựa trên hiện thực – chứ không phải trên những ham muốn sau khi sử dụng chất kích thích thần kinh,” ông Putin nói.

Tháng trước, Reuters từng đưa tin rằng đề nghị ngừng bắn ở Ukraine của ông Putin nhằm tạm ngưng chiến tranh đã bị Hoa Kỳ bác bỏ sau những tiếp xúc giữa các bên trung gian.

Đầu tuần này, ông William Burn, Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), đã cảnh báo nếu phương Tây không cung cấp sự hỗ trợ phù hợp cho Ukraine, Kyiv sẽ mất thêm lãnh thổ vào tay Nga.

Ông cho rằng điều đó sẽ khích lệ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ông Burns, là một cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Nga, nói với Ủy ban Tình báo Thượng viện rằng việc hỗ trợ Ukraine để quốc gia này ở vào tình thế thuận lợi hơn trước các cuộc đàm phán sẽ có lợi cho Hoa Kỳ.

Ông Putin nói rằng ông không tin bất kỳ ai và Nga sẽ cần văn bản đảm bảo an ninh trong trường hợp ký kết thỏa thuận.

“Tôi không tin tưởng ai cả, nhưng chúng tôi cần được đảm bảo. Sự đảm bảo phải được nêu cụ thể và ở mức độ khiến chúng tôi hài lòng,” ông nói.(BBC)