Người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam muốn lực lượng công an làm tốt vai trò “thanh bảo kiếm” của Đảng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, đấu tranh “từ xa” và bảo vệ tốt công tác chuẩn bị cho Đại hội 14.

“Tôi đề nghị các đồng chí… có giải pháp khắc phục triệt để tình trạng lộ, mất bí mật nhà nước, ‘trong nhà chưa tỏ, ngoài ngõ đã tường’,” Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu.

Vào ngày 4/7, Hội nghị của Đảng ủy Công an Trung ương đã diễn ra với nội dung trọng tâm là sơ kết 6 tháng đầu năm và bàn về phương hướng, nhiệm vụ công tác 6 tháng cuối năm 2024.

Ông Nguyễn Phú Trọng cho biết “vì điều kiện không thể về dự trực tiếp được” nên đã gửi một bài phát biểu dài 4.384 từ tới hội nghị.

Vậy văn bản này, ngoài sẻ chia giữa những người đồng chí, còn những điểm mấu chốt nào? BBC News Tiếng Việt xin nêu 5 điểm quan trọng dưới đây.

1. Đoàn kết dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng

Trong cuộc chiến chống tham nhũng, hay còn gọi là “đốt lò”, mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là người khởi xướng, Bộ Công an giữ vai trò là vũ khí sắc bén, hay nói như ngôn ngữ của ông Trọng là “thanh bảo kiếm”.

Tuy nhiên, trong bối cảnh công tác nhân sự chuẩn bị cho Đại hội Đảng 14 đang diễn ra, đã có những đánh giá rằng cuộc chiến chống tham nhũng đang bị các phe nhóm sử dụng để đấu đá nội bộ, giành lợi thế về mình.

Giáo sư Zachary Abuza từ Đại học National War College (Mỹ) từng nhận định với BBC News Tiếng Việt rằng có thời điểm ông Trọng đã không còn có thể kiểm soát quyền lực của Đại tướng Tô Lâm (lúc bấy giờ là bộ trưởng Công an).

“Ông Trọng đã trao cho ông Tô Lâm quyền lực để chống tham nhũng và ông Tô Lâm đã sử dụng quyền lực đó để hạ tới 5 hoặc 6 ủy viên Bộ Chính trị. Và điều này đã gây ra những bất ổn chính trị chưa từng thấy ở Việt Nam. Tôi không nghĩ rằng ông Trọng có thể kiểm soát được tình hình vào lúc này,” ông Abuza nói.

Trong bài phát biểu gửi về hội nghị của Đảng ủy Công an Trung ương, ông Trọng nhấn mạnh sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng, cùng sự đoàn kết, nhất trí trong Đảng.

“Nhìn lại 6 tháng đầu năm 2024, có thể thấy, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Trung ương Đảng, sự giám sát của Nhà nước, quản lý, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự đoàn kết, phối hợp chặt chẽ của các ban, bộ, ngành Trung ương, cấp uỷ, chính quyền địa phương, sự đồng lòng, ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân,” ông viết.

Trong lời tuyên thệ nhậm chức chủ tịch nước mới đây của ông Tô Lâm, “đoàn kết trong ban lãnh đạo Đảng” cũng là một ý nổi bật.

Dù sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của Đảng là “đương nhiên” trong nền chính trị Việt Nam, việc ông Trọng nhấn mạnh lại ý này, cùng với lời khẳng định “đoàn kết”, trong bối cảnh hiện nay có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

2. Giữ bí mật, không để lộ thông tin

Công tác nhân sự của Đảng Cộng sản Việt Nam, dù là vấn đề liên quan đến lợi ích công, có tính chất quan trọng đối với vận mệnh đất nước, vẫn luôn được giữ bí mật.

Điều này đã được luật hóa bằng Luật Bảo vệ bí mật nhà nước và Quyết định 1722 ngày 3/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ.

Các sắp xếp nhân sự của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, vì thế, chỉ được công bố sau khi đã làm xong.

Có thể thấy, các vụ họp Ban Chấp hành Trung ương Đảng gần đây để “cho thôi” các ủy viên Bộ Chính trị đang nắm các trọng trách trong Đảng và chính quyền, như Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai,… đều được giữ bí mật tới sau khi có quyết định chính thức.

Các trường hợp bổ nhiệm mới thay thế các vị trí trên cũng được tiến hành theo cách tương tự.

Tuy nhiên, bằng các cách thức bí ẩn nào đó, thông tin các vụ sắp xếp nhân sự đã xuất hiện “một cách không chính thức” trên mạng xã hội rất nhiều ngày trước khi Đảng Cộng sản chính thức công bố.

Các vụ thôi chức của ông Thưởng, ông Huệ, bà Mai… đều được một số trang mạng xã hội đưa sớm, và sau đó đã chứng minh được tính chính xác, như thể các trang mạng này có “tay trong” ở trong nhóm lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng vậy.

Trong thông điệp gửi Bộ Công an, ông Trọng đề nghị “các đồng chí cần nắm chắc tình hình, làm tốt công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, bảo vệ đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược; có giải pháp khắc phục triệt để tình trạng lộ, mất bí mật nhà nước, ‘trong nhà chưa tỏ, ngoài ngõ đã tường’. Tập trung các biện pháp phòng, chống thâm nhập, tác động chuyển hóa nội bộ, cài cắm nội gián của các thế lực địch, phòng, chống suy thoái, ‘tự diễn biến’, ‘tự chuyển hóa’, nhất là ở các cơ quan trọng yếu, cơ mật.”

Ông Trọng có nhắc đến việc “chống thâm nhập, tác động chuyển hóa nội bộ, cài cắm nội gián…” như là một số nguyên nhân của việc rò rỉ thông tin.

Về chuyện tuồn thông tin ra ngoài, một số nhà quan sát chia sẻ với BBC News Tiếng Việt các khả năng sau:

Khả năng có gián điệp cài cắm, theo đánh giá của các nhà quan sát, là rất thấp.

Trước đây, mỗi khi các kỳ đại hội đảng đến gần, người ta lại chứng kiến hàng loạt website như Quan Làm Báo, Chân Dung Quyền Lực… đăng tải “chuyện đấu đá cung đình”. Trong những năm gần đây, mạng xã hội đã thay thế vai trò các website nói trên để “làm nhiệm vụ” tương tự.

Giờ đây, khi công tác chuẩn bị cho Đại hội 14 (dự kiến diễn ra đầu năm 2026) đang đến giai đoạn nước rút, các cuộc họp, hội nghị của Trung ương Đảng sẽ thảo luận và thống nhất các nội dung quan trọng, đặc biệt là về văn kiện và nhân sự, ông Trọng đã nhấn mạnh công tác bảo vệ thông tin, trước hết là cho Hội nghị Trung ương 10 dự kiến diễn ra vào tháng 10/2024.

3. Bảo vệ Hội nghị Trung ương 10

Ông Trọng viết trong bài phát biểu rằng “các công việc chuẩn bị cho đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng đang được tiến hành chuẩn bị rất khẩn trương; Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII tới đây sẽ bàn, thảo luận và cho ý kiến về nhiều nội dung quan trọng (về dự thảo các văn kiện và phương hướng công tác nhân sự Đại hội XIV). Đây là những vấn đề mà cả nước quan tâm, nhưng đồng thời đây cũng là những vấn đề thường xuyên bị các thế lực thù địch, phản động lợi dụng kích động, nói xấu…”.

Từ đó, ông chỉ đạo lực lượng công an “tăng cường các giải pháp bảo vệ an ninh quốc gia, tuyệt đối không để các vụ việc mất an ninh, trật tự ở cơ sở chuyển hoá thành các vụ việc phức tạp về an ninh quốc gia trong mọi tình huống; làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ phục vụ các công việc hệ trọng của Đảng”.

Công tác này bao gồm giữ gìn bối cảnh thuận lợi cho các hoạt động của Đảng, chẳng hạn không để xảy ra các vụ việc gây bất ổn và gây dư luận bất lợi; theo dõi và ứng dụng công nghệ “để ngăn chặn các nguy cơ, thách thức từ không gian mạng đang rất phức tạp hiện nay”.

Cuộc bộ hành thu hút nhiều người của nhà sư Thích Minh Tuệ vừa qua cũng được chính quyền coi là có tiềm năng phát sinh các tình huống phức tạp, bất lợi. Vì thế, việc nhà sư tu hạnh đầu đà phải dừng bước, xét từ tập quán quản lý xã hội của Đảng Cộng sản Việt Nam, là điều hiển nhiên phải đến.

Từ chỉ đạo của ông Trọng, cũng có thể dự báo sắp tới công an sẽ siết chặt hơn nữa việc giám sát, quản lý và xử phạt các phát ngôn trên mạng.

4. Phòng ngừa từ sớm, từ xa

Đây không phải là điều gì mới, nhưng một lần nữa được ông Trọng nhấn mạnh, như đã từng nhấn mạnh khi ông đến phát biểu trực tiếp tại Hội nghị Đảng ủy Công an Trung ương năm 2023 vào tháng 12 năm ngoái. Điều đó cho thấy công tác này đang và sẽ được đẩy mạnh.

Chức năng chính của lực lượng công an là bảo vệ an ninh nội địa. Tuy nhiên, với các đòi hỏi phòng ngừa “từ sớm, từ xa” thì từ lâu hoạt động của Bộ Công an không còn giới hạn trong biên giới Việt Nam. Ngày càng có nhiều bằng chứng về việc Bộ Công an thực hiện các chiến dịch bí mật ở nước ngoài.

Vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh ở Đức vào năm 2017 bị phía Đức chính thức kết luận có vai trò của Bộ Công an Việt Nam.

Sau vụ bắt giữ ông Đường Văn Thái vào tháng 4/2023, đã có các nhận định là công an Việt Nam đã sang tận Bangkok để bắt cóc ông này.

Các nhóm người tị nạn tại Thái Lan, đặc biệt là các nhóm người dân tộc ở Tây Nguyên (hay còn gọi là người Thượng), gần đây đã phàn nàn việc họ bị công an theo dõi, tiếp cận.

5. Chống tham nhũng ‘không có vùng cấm’

Ông Trọng chỉ đạo lực lượng công an “bảo đảm tiến độ, nâng cao chất lượng điều tra, xử lý tội phạm, nhất là các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo với tinh thần ‘không ngừng’, ‘không nghỉ’, ‘không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể đó là ai’;…”

Chỉ đạo của ông Trọng gợi ý rằng chiến dịch chống tham nhũng sẽ tiếp diễn, với mức độ quyết liệt không giảm.

Tuy nhiên, theo đánh giá của một số nhà quan sát với BBC News Tiếng Việt, chiến dịch “đốt lò” đang ngày càng được sử dụng vào mục đích đấu đá nội bộ, chứ không chỉ đơn thuần là chống tham nhũng, tiêu cực.

Phát biểu với BBC News Tiếng Việt gần đây, nhà quan sát chính trị Nguyễn Quang A từ Hà Nội còn cho rằng phương pháp chống tham nhũng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã sai từ gốc. Theo ông, nếu không có pháp quyền, không có sự giám sát độc lập và minh bạch, thì dù “bắt hết ông nọ đến ông kia” cũng không mang lại kết quả.

Bên cạnh đó, dù Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn nhấn mạnh “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể đó là ai”, nhưng thực tế cho thấy, hàng loạt lãnh đạo cấp cao có sai phạm đã được “cho thôi” mà không chịu các hình thức kỷ luật đảng hoặc bị xử lý hình sự. Thực tế này thách thức tuyên ngôn “không có vùng cấm” của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam.

Kết thúc bản thông điệp rất dài của mình, ông Trọng đã dụng công để đánh vào tình cảm của lực lượng công an.

Ông viết: “Tôi tha thiết mong rằng, các đồng chí tiếp tục coi trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt của cả nhiệm kỳ và những năm tiếp theo. Với tinh thần ‘Phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân’, ‘Còn Đảng thì còn mình’, ‘Danh dự là điều thiêng liêng cao quý nhất’, các đồng chí cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo có hiệu quả công tác bảo vệ an ninh chính trị nội bộ; đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, ‘tự diễn biến’, ‘tự chuyển hóa’, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngay trong nội bộ lực lượng Công an nhân dân.”(BBC)