Họ đã phỏng vấn hơn 300 nhân chứng, thu thập hàng chục nghìn tài liệu và đi khắp đất nước để làm việc với những giới chức bầu cử từng bị cựu Tổng thống Donald Trump gây áplực. Giờ đây, sau 6 tháng làm việc căng thẳng, ủy ban của Hạ viện Mỹ phụ trách điều tra cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021chuẩn bị công khai kết quả điều tra. Trong những tháng tới, các thành viên của uỷ ban này sẽ bắt đầu tiết lộ những phát hiện của họ giữa lúc cựu Tổng thống và các đồng minh của ông vẫn kiên trì các nỗ lực ‘tẩy trắng’ cuộc bạo loạn và bác bỏ ý kiến cho rằng ông Trump kích động bạo loạn. Ủy ban này cũng đang đối mặt với gánh nặng tìm cách thuyết phục công chúng Mỹ rằng kếtluận của họ là dựa trên dữ kiện thực tế và đáng tin cậy. Nhưng dù sao thì 9 nhà lập pháp bao gồm 7 thành viên thuộc đảng Dân chủ và 2 người thuộc đảng Cộng hòa đều thống nhất trong cam kết sẽ kể lại toàn bộ câu chuyện xảyra trong ngày 06/01/2021. Họ cũng đang lên kế hoạch tổ chức các cuộc điều trần và tường thuật có quay hình để công khai kết quả điều tra.
Mục tiêu của họ không những chứng tỏ mức độ nghiêm trọng của cuộc bạo loạn, mà còn chỉ ra mối liên hệ rõ ràng giữacuộc tấn công đó với áp lực trắng trợn mà ông Trump đã tạo ra đối với các tiểu bang và Quốc hội nhằm thay đổi kết quả bầu cử hợp pháp mà ứng cử viên Joe Biden đã giànhchiến thắng.
“Bức tranh đầy đủ đang dần hé lộ bất chấp những nỗ lực tiếp diễn của Tổng thống Trump hòng che đậy vụ việc,” dânbiểu Liz Cheney nói. Bà là phó chủ tịch của ủy ban điều tra và cũng là một trong hai thành viên thuộc đảng Cộng hòa trong uỷ ban.
Mặc dù các sự kiện cơ bản trong vụ bạo loạn ngày 6 tháng 1 đã được biết đến, nhưng ủy ban điều tra cho biết khối tài liệu khổng lồ mà họ thu thập được bao gồm 35.000 trang hồ sơ, kể cả tin nhắn, email và các cú điện thoại từ những người thân cận với ông Trump – sẽ trưng ra các chi tiết quan trọng về cuộc tấn công tồi tệ nhất vào ĐiệnCapitol trong suốt hai thế kỷ qua, mọi thứ sẽ được phát sóng trực tiếp trên truyền hình.
Họ hy vọng sẽ trưng ra những gì chưa được biết đến về khâu chuẩn bị trước cuộc tấn công, về nguồn tài chính hỗ trợ trước cuộc bạo động ngày 06/01/2021 cũng như chiến dịch rộng lớn của Nhà Trắng vào thời điểm đó nhằm lật ngược kết quả bầu cử 2020. Uỷ ban cũng điều tra xem bản thân ông Trump đã làm gì khi những người ủng hộ ông xông vào Điện Capitol.
Trách nhiệm thực sự có thể sẽ nhanh chóng phai nhạt. Các cuộc điều tra của Quốc hội không phải là những vụ án hìnhsự và các nhà lập pháp không thể đưa ra các hình phạt. Ngay cả trong lúc ủy ban này đang tiến hành điều tra thì ông Trump và các đồng minh vẫn tiếp tục đưa ra những tuyên bố sai lạc về gian lận bầu cử trong khi sắp xếp cácquan chức có cùng quan điểm vào mọi cấp chính quyền địa phương và tiểu bang.
“Tôi nghĩ thách thức mà chúng ta đối mặt là các cuộc tấn công vào nền dân chủ của chúng ta vẫn đang tiếp diễn – không hề chấm dứt hôm 06/01”, theo lời một thành viên khác trong uỷ ban điều tra là dân biểu Adam Schiff. Ông Schiff đồng thời cũng là chủ tịch của Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ.
Tuy nhiên, các nhà lập pháp này hy vọng có thể đưa ra công chúng bằng chứng xuyên suốt của vụ việc vốn có thể đã trở thành “một cuộc khủng hoảng hiến pháp nghiêm trọnghơn và sâu sắc hơn,” như lời dân biểu Cheney mô tả.
“Tôi nghĩ đây là một trong những cuộc điều tra quốc hội quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ,” bà Cheney nói. Ủy ban điều tra này đang chạy đua với thời gian. Phe Cộnghòa có thể huỷ cuộc điều tra nếu họ giành được đa số ghế trong Hạ viện trong cuộc bầu cử vào tháng 11 năm 2022. Báo cáo chung cuộc của ủy ban dự kiến sẽ được công bố trước thời điểm đó, và có thể sẽ có báo cáo tạm thời vào mùa xuân hoặc mùa hè này.
Trong các phiên điều trần, có thể bắt đầu trong những tuần tới, uỷ ban điều tra muốn “đưa những người đã tham gia tổ chức cuộc bầu cử đến Washington để khai chứng,” chủ tịch uỷ ban, dân biểu Bennie Thompson, cho biết. Ông nói lời khai của những người này sẽ càng đánh bật các tuyên bố của ông Trump về gian lận bầu cử.
Ủy ban điều tra đã phỏng vấn một số quan chức bầu cử ở các bang chiến địa bao gồm Arizona, Georgia, Michigan và Pennsylvania, về chiến dịch gây áp lực của ông Trump. Trong một số trường hợp, nhân viên điều tra đã tới các bang đó để thu thập thêm thông tin.
Uỷ ban điều tra cũng tập trung vào quá trình chuẩn bị chocuộc bạo động hôm 06/01/2021 gần Nhà Trắng, nơi ông Trumpkêu gọi các ủng hộ viên ‘chiến đấu quyết liệt’, và khả năng những kẻ bạo loạn có thể đã tính ngăn cản cuộc kiểm phiếu nếu họ có thể tiếp cận các thùng phiếu. Họ cần phải nhấn mạnh với công chúng, dân biểu Thompson nói, “rằng đây là một nỗ lực có tổ chức hầu thay đổi kết quả cuộc bầu cử bằng cách đưa người tới Washington … vàcuối cùng nếu vẫn thất bại, thì vũ trang hóa những người này bằng cách đưa họ đến Capitol. ”
Dân biểu Thompson cho biết khoảng 90% nhân chứng được ủy ban làm việc đã hợp tác, bất chấp thách thức từ các đồng minh cấp cao của ông Trump như Steve Bannon và cựu Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows. Các nhà lập pháp cho biết họ đã thu thập thông tin hiệu quả từ các nguồn khác một phần vì họ có chung một mục đích vốn hiếm thấy trong một cuộc điều tra của quốc hội.
Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy, một đồng minh thân cận của ông Trump, đã quyết định không cử bất kỳ thành viên Cộng hoà nào tham gia vào ủy ban điều tra sau khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi từ chối hai đề cử của ông vào mùa hè năm ngoái. Bà Pelosi cuối cùng đã cử hai dân biểu Cộng hoà là Cheney và Adam Kinzinger, những người chỉ trích ông Trump và cùng chia sẻ mong muốncủa đảng Dân chủ về việc điều tra vụ tấn công 06/01/2021.Bà Pelosi cũng là người lập ra uỷ ban điều tra vừa kể ở Hạ viện sau khi các thượng nghị sĩ Cộng hoà từ chối việc thành lập một ủy ban bên ngoài với tỉ lệ thành viên lưỡngđảng cân bằng.
Dân biểu Kinzinger nói cuộc điều tra sẽ rất khác nếu như các đảng viên Cộng hòa đồng minh với ông Trump tham gia và có thể cản trở một số công việc.
Các đảng viên Dân chủ nói rằng việc có được hai thành viên Cộng hòa làm việc cùng họ trong uỷ ban điều tra này là một điều quan trọng, đặc biệt là khi họ cố gắng tiếp cận những người bảo thủ vốn có thể vẫn tin vào các tuyên bố sai lệch của Trump về gian lận bầu cử.
Dân biểu đảng Cộng hoà Stephanie Murphy nói: “Họ mang đếnnhững góc nhìn và khả năng diễn giải những gì đang được phản ánh trên các phương tiện truyền thông bảo thủ, hoặc cách nhìn nhận điều này qua lăng kính bảo thủ”. “Và điều đó thực sự hữu ích.”
“Không có chia rẽ, không thù địch, không cãi vã đảng phái – giống như là, chúng ta hãy cùng hoàn thành công việc này,” dân biểu Zoe Lofgren, một thành viên khác trong uỷ ban, cho biết.
Dân biểu Pete Aguilar cho rằng thách thức lớn nhất đối với ủy ban là thời gian và việc một nhóm nhỏ những người trung thành với ông Trump tìm cách làm mất thời gian bằngcách ngăn chặn hoặc kiện cáo họ. Cuối cùng, ông nói, ông nghĩ rằng báo cáo chung cuộc của ủy ban sẽ bền vững lâu dài, tương tự như các cuộc điều tra về vụ tấn công 11/9 và vụ Watergate.
Tuy nhiên, hiện tại, “chúng tôi vẫn còn trong tâm bão,” dân biểu Aguilar nói.(VOA)
Leave a Reply