Việc công ty ô tô Việt Nam VinFast, thuộc tập đoàn Vingroup, dự định đặt nhà máy ở tiểu bang North Carolina, Hoa Kỳ, đã trở thành câu chuyện quốc tế tuần này.

Hôm 29/3, đích thân Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden có dòng tweet, cũng như thông cáo trên trang web Nhà Trắng, cho hay đây là dự án 4 tỉ USD tạo ra hơn 7.000 việc làm và hàng trăm ngàn xe điện và chạy pin tại Mỹ.

Ông Biden nói dự án VinFast “nối tiếp các thông báo vừa qua từ GM, Ford và Siemens trở lại đầu tư ở Hoa Kỳ và tạo việc làm”.

Còn VinFast, trong thông cáo ngày 30/3, nói nhà máy của VinFast sẽ được đặt tại khu công nghiệp Triangle Innovation Point, Hạt Chatham với diện tích khoảng 800 ha và bao gồm 3 khu vực chính: khu vực sản xuất và lắp ráp ô tô điện và xe buýt điện; khu vực sản xuất pin cho các sản phẩm xe điện và khu vực công nghiệp phụ trợ cho các nhà cung cấp.

Bà Lê Thị Thu Thủy – Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup kiêm Tổng Giám đốc VinFast Toàn cầu – nói: “Những cam kết mạnh mẽ của North Carolina về phát triển năng lượng sạch, chống biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính trong giao thông vận tải biến nơi đây thành địa điểm lý tưởng để VinFast phát triển các sản phẩm xe điện cao cấp, thông minh và thân thiện với môi trường.”

“Cơ sở sản xuất ngay tại thị trường sẽ giúp VinFast chủ động nguồn cung, ổn định giá thành và rút ngắn thời gian cung cấp sản phẩm, giúp xe điện của VinFast trở nên dễ tiếp cận hơn với khách hàng, góp phần hiện thực hoá các mục tiêu cải thiện môi trường của địa phương.”

Ưu đãi của bang North Carolina

Bladen Journal, tờ báo địa phương của bang North Carolina, cho biết tiểu bang này và Hạt Chatham hứa chi ra gần 1,2 tỷ USD tiền ưu đãi trong 32 năm, nếu VinFast thực hiện được các mục tiêu đề ra.

Tờ báo tường thuật: “Sử dụng chương trình Hỗ trợ Đầu tư và Phát triển Việc làm Chuyển đổi của tiểu bang, VinFast có thể nhận được khoản bồi hoàn lên tối đa 316,1 triệu USD từ tiểu bang trong vòng ba thập niên nếu công ty đạt được các mục tiêu tuyển dụng.”

“Tiểu bang cũng sẽ chi thêm 450 triệu USD nữa cho cơ sở hạ tầng xung quanh địa điểm xây. Tổng số tiền mà tiểu bang có thể chi dự tính là 766 triệu USD, và ngoài ra Hạt Chatham có thể dành cho VinFast gói ưu đãi 400 triệu USD nữa.”

Tiểu bang North Carolina ước đoán nhà máy của VinFast có thể giúp tạo ra 71,59 tỷ USD cho kinh tế tiểu bang trong 32 năm.

Có khả năng VinFast sẽ không phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp cho tiểu bang trong phần lớn thời gian của 32 năm này, vì dự kiến North Carolina sẽ xóa dần thuế doanh nghiệp từ năm 2029.

Còn trang WRAL TechWire, cũng là báo ở bang North Carolina, cho biết thêm về chương trình ưu đãi của bang:

Theo các báo ở Mỹ, VinFast cho biết mục tiêu của họ là tạo ra 7.500 việc làm tại nhà máy ở Hạt Chatham, với mức lương trung bình là 51.096 USD.

Mức lương trung bình hàng năm của Hạt Chatham hiện là 41.638 USD.

Giai đoạn 1 của nhà máy sẽ được khởi công ngay trong năm 2022 sau khi nhận được giấy phép xây dựng và dự kiến sẽ được vận hành vào tháng 7/2024.

Công suất giai đoạn 1 dự kiến là 150.000 xe/năm.

Theo biên bản ghi nhớ, VinFast sẽ tiếp tục đầu tư vào nhà máy theo nhiều giai đoạn khác nhau.

Các mẫu xe đầu tiên được sản xuất tại nhà máy bao gồm VF 9 – dòng xe SUV cỡ lớn 7 chỗ ngồi và VF 8 – dòng xe SUV cỡ trung 5 chỗ.

Nhận định

Thống đốc bang North Carolina, Roy Cooper phát biểu: “North Carolina đang nhanh chóng trở thành trung tâm của nền kinh tế năng lượng sạch.”

“Dự án tầm cỡ của VinFast sẽ mang đến nhiều việc làm tốt cho địa phương, cũng như một môi trường trong lành hơn khi ngày càng nhiều xe điện xuất hiện trên đường phố, góp phần giảm phát thải khí nhà kính.”

Trang Autoweek ngày 30/3 nói: “Nhà máy ở North Carolina có thể là một điều tuyệt vời cho nền kinh tế địa phương, và sự cạnh tranh và đa dạng hơn đối với các loại xe điện sẽ là một tin tốt cho người tiêu dùng. Nếu VinFast có thể hoàn tất được thời hạn gấp gáp này, thì đó sẽ là một điều ấn tượng.”

Tạp chí danh tiếng The Economist tuần này dành hẳn một bài phân tích, trong đó nói:

“Tuy nhiên, tham vọng không đảm bảo thành công. Các doanh nghiệp công nghiệp của Vingroup, trong đó sản xuất ô tô là lớn nhất, đã ghi nhận khoản lỗ ròng khoảng 1 tỷ USD vào năm ngoái.”

“Chris Robinson của Lux Research, một công ty phân tích, hoài nghi về khả năng của VinFast trong việc cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô lâu đời như Volkswagen, hãng đang đầu tư hàng tỷ USD vào các mẫu xe điện có giá cả phải chăng hay Tesla, siêu sao trong ngành. Ông cho rằng VinFast sẽ phải vật lộn để giành thị phần to ở bên ngoài Đông Nam Á. Sự nhiệt tình của Phố Wall đối với các công ty phát triển mới nổi đã nguội lạnh ở Mỹ, điều này có thể làm giảm hy vọng của VinFast về niêm yết ở New York.”

VinFast thành lập năm 2017, là công ty thành viên của Tập đoàn Vingroup.

Trang web VinFast nói Vingroup thành lập năm 1993, và hiện nay tổng giá trị vốn hóa của 3 công ty niêm yết đạt 35 tỷ USD (ngày 4/11/2021).

Ngày 10/03/2022, tại Việt Nam, Công ty TNHH Kinh doanh Thương mại và Dịch vụ VinFast công bố kết quả kinh doanh ô tô tháng 02/2022.

Họ cho biết trong tháng Hai, có tổng số 1.154 xe đã bán ra ở thị trường Việt Nam.(BBC)