Có ít nhất năm người dân bị công an bắt giữ và một số người bị thương trong cuộc đối đầu giữa dân với cảnh sát cơ động sáng ngày 13/7/2022 tại xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Người dân địa phương chứng kiến vụ việc xác nhận tin này với phóng viên Đài Á Châu Tự Do.

Một người chứng kiến vụ xô xát nói với phóng viên Đài Á Châu Tự Do với điều kiện ẩn danh qua tin nhắn như sau:

“Có khoảng 1.000 cảnh sát cơ động, công an mặc cảnh phục và thường phục trong khi số người dân tham gia phản đối khoảng vài ba trăm người. Có khoảng 10 người dân bị bắt và bị đánh đập, trong đó có một người cao tuổi và một phụ nữ bị công an vào tận nhà đánh đập nặng và bắt đi. Phía cảnh sát cũng có một người bị thương nhẹ.”

Theo thông tin từ người dân địa phương, chính quyền tỉnh Nghệ An điều động công an, trong đó có cảnh sát cơ động và nhiều người mặc thường phục, vào khu vực xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc để hỗ trợ việc phá bỏ con đường nối từ xóm Khánh Thiện đến đường N5.

Theo người dân, con đường dân sinh này đã tồn tại từ rất lâu nhưng bây giờ chính quyền muốn phá bỏ để giao đất cho khu công nghiệp, tuy nhiên không được người địa phương đồng ý.

Hàng trăm cảnh sát cơ động được trang bị dùi cui, khiên chắn sử dụng dây thép gai và khung thép chặn ngay đầu con đường này lại phục vụ cho việc phá dỡ.

Nhận được tin, hàng trăm người dân trong xã, chủ yếu là người ở giáo xứ Bình Thuận, kéo đến khu vực hàng rào dây thép gai và tìm cách gỡ bỏ hàng rào này để tiến đến khu vực phá đường.

Một giáo dân tên Nguyễn Văn Hiền của giáo xứ Bình Thuận nói với RFA:

Một giáo dân tên Nguyễn Văn Hiền của giáo xứ Bình Thuận nói:
“Hai bên giằng co nhau. Người dân mở rào chắn của cảnh sát để tiến đến chỗ đoạn đường đang bị phá. Công an dùng lựu đạn cay và người dân chạy toán loạn. Cảnh sát bắt mấy người dân và tôi không rõ hiện tại những người bị bắt ở đâu.”

Trong các đoạn video phát trực tiếp trên mạng xã hội Facebook của người dân địa phương, người dân dỡ bỏ hàng rào và hai bên xô đẩy nhau.

Một cảnh sát cơ động bị người dân lôi đi và có đấm đá, ở chiều ngược lại nhiều người dân cũng bị cảnh sát tấn công và bắt giữ.

Cảnh sát cơ động bắn quả nổ nghiệp vụ, lựu đạn hơi cay và đẩy đuổi người dân đến giữa làng, một số người sử dụng bom xăng ném về phía lực lượng công an.

Linh mục Nguyễn Đình Thục, có quê ở giáo xứ Bình Thuận nhưng đang làm cha xứ của một giáo xứ gần đó, nói ông thấy rất nhiều cảnh sát trên đường ông về thăm nhà sau buổi lễ ban sáng. Ông nói với Đài Á Châu Tự Do:

“Bà con cho biết rằng khi được tin đường bị họ đóng, người dân đi lên để phản đối và bị cảnh sát cơ động cùng các loại cảnh sát mặc cảnh phục và dân sự đánh đập tàn nhẫn.

Cảnh sát sử dụng cả bom cay, bom khói và vũ khí sát thương nhẹ, có lẽ là súng bắn đạn giấy… sau đó cảnh sát cơ động kéo vào tận làng, vào tận nhà một số gia đình như ông Luật, anh Cảnh, ông Nam, và bà Bính để đánh đập dân.

Họ trèo cả lên gác để đánh đập người dân ở trên đó, cả người già 60-70 tuổi. Họ đánh đập rất là tàn ác và bắt đi năm người mà số phận những người bị bắt chưa rõ ràng.”

Ông nói công an và cảnh sát vẫn đóng quân ở trong khu vực xã nhiều giờ sau khi đã giải tán người phản đối.

Cảnh sát tịch thu hàng chục xe máy, xe điện và xe đạp của người dân tại hiện trường.

Cũng theo người dân thuật lại, có người địa phương bị thương nặng nhưng không ai đi được ra khỏi làng để tìm sự trợ giúp y tế vì toàn bộ khu vực bị công an phong toả.

Dẫn thông tin từ một lãnh đạo huyện Nghi Lộc, báo Giao Thông online trong ngày 13/7 cho biết, các lực lượng chức năng của tỉnh Nghệ An đang hoàn tất công tác phá dỡ đoạn đường dân sinh cũ chạy từ Quốc lộ 7C qua Khu Công nghiệp WHA vào xã Nghi Thuận, và trong quá trình bảo vệ việc phá dỡ đường, một số cảnh sát cơ động đã bị tấn công và bị thương bởi một số người quá khích.

Báo này cũng viết, lực lượng công an đã bắt giữ một số người dân vì đã tấn công làm bị thương lực lượng làm nhiệm vụ.

Để tìm hiểu thêm thông tin về vụ xô xát sáng ngày 13/7, phóng viên Đài Á Châu Tự Do đã gọi điện vào số di động của ông Đặng Thanh Tùng- Chánh văn phòng Uỷ ban Nhân dân tỉnh Nghệ An nhưng sau khi nghe phóng viên tự giới thiệu thì ông này dập máy.

Mọi cố gắng gọi điện cho Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân tỉnh Nguyễn Đức Trung và Phó Chủ tịch thường trực Lê Hồng Vinh và các cơ quan như UBND và Công an huyện Nghi Lộc đều không thành công.

Chúng tôi có gửi email cho UBND tỉnh Nghệ An và huyện Nghi Lộc cùng một số lãnh đạo địa phương nhưng không nhận được trả lời ngay lập tức.

Khu công nghiệp và con đường dân sinh

Theo báo Nhà nước, đoạn đường mòn dân sinh dài khoảng 520m và rộng khoảng 3,5m nằm trong đồ án quy hoạch giai đoạn 1 của dự án Khu công nghiệp WHA Industrial Zone 1 rộng 498 héc-ta, vốn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2017 và được thực hiện bởi một doanh nghiệp Thái Lan.

Chính quyền cho rằng, con đường mòn này chạy cắt ngang qua khu công nghiệp nên cần thiết phải dỡ bỏ để phục vụ kết nối đồng bộ giữa các lô đất xây dựng nhà máy và các lô đất xây dựng công trình thoát nước.

Cuối năm 2019, công ty cổ phần WHA Industrial Zone Nghệ An tự bỏ kinh phí để xây dựng một con đường vòng để thay thế cho tuyến đường dân sinh nêu trên, có bề rộng mặt đường 6,5 mét, bằng bê tông cốt thép; lề đường mỗi bên rộng một mét; có đèn đường chiếu sáng; cây xanh.

Tuy nhiên, người dân không đồng ý với phương an này vì con đường dân sinh mà dân địa phương sử dụng hơn 100 năm qua, trải nhựa cứng rộng 3,5 mét, có chỗ rộng 9,5 mét và 11 mét.

Bây giờ, nếu đi đường của doanh nghiệp thì khi họ muốn lấy lại hay không cho đi nữa thì người dân cũng không thể làm gì được, và đó có thể là lý do để có thể lấy toàn bộ đất của giáo xứ Bình Thuận để mở rộng khu công nghiệp.

Theo linh mục Nguyễn Đình Thục, trong ngày 20/5 vừa qua, huyện Nghi Lộc tổ chức đối thoại với dân xã Nghi Thuận tại hội trường của Uỷ ban Nhân dân xã để hỏi ý kiến người dân về việc đóng tuyến đường từ đường N5 đến xóm Khánh Thiện.

Khoảng 20 người dân được hỏi ý kiến đều phản đối việc đóng đường dân sinh, vì nhiều lý do khác nhau.

Một trong những lý do mà người dân không đồng ý sử dụng con đường vòng thay thế là bởi con đường này xây dựng bởi khu công nghiệp.

Người dân cảm thấy không an toàn khi đi trên con đường này vì doanh nghiệp này rào đường bằng sắt thép rất cao, và doanh nghiệp này có thể đóng hay chặn con đường khi họ muốn.

Cũng trong cuộc họp này, bên phía chính quyền khẳng định đã hỏi ý kiến của người dân và nêu tên họ của một số người đã ký tên. Mặc dù vậy những người có tên phản đối, cho rằng họ chưa bao giờ được bàn về con đường và chấp thuận chuyển con đường dân sinh hàng trăm năm thành đất công ty.

Sau cuộc họp này, người dân địa phương không thấy chính quyền địa phương nói gì thêm trước khi điều cảnh sát về để cưỡng bức việc đóng con đường dân sinh ngày 13/7.(RFA)