Vè Quốc Sử

Tác giả: Nguyễn Hy Đơn (1904-1947)

              Báo Bagheera – Cựu Tráng trưởng Tráng đoàn Thần Kinh Thừa Thiên

Vè vẻ vè ve

nghe vè quốc sử

mỗi câu bốn chữ

kể chuyện nước nhà.

Xưa có một bà

tên là Trưng Trắc

cỡi voi đuổi giặc

Tô Định chạy dài

được bốn năm trời

làm vua Giao Chỉ.

Sau có một chị

ở quận Cữu Chân

chí khí khác thường

tên là Triệu Ẩu

mới hai mươi tuổi

làm tướng đánh Ngô

nhưng vì thế cô

phải thua tự tử

lưu danh trong sử

Nhụy Kiều tướng quân.

Này ông Lý Bôn

lập nhà tiền Lý

đầy lòng nghĩa khí

oán giận quân Tàu

đuổi khỏi Giao Châu

Tiêu Tư độc ác

tham nhũng tàn sát

hại kẻ lương dân.

Này ông Ngô Vương

phá quân Nam Hán,

này vua Vạn Thắng

dẹp các sứ quân.

Đời Lý Nhân Tôn

có Lý Thường Kiệt

oai phong lẫm liệt

đánh Tống, bình Chiêm.

Văn võ tài kiêm

ông Trần Bình Trọng;

bị giặc bắt sống

dỗ phong bắc vương

quát mắng to rằng

ta thà chịu chết

giữ tròn danh tiết

làm ma nước Nam.

Quân nhà Nguyên tan

nhờ Trần Hưng Đạo;

lũ giặc tàn bạo

bị đánh tan tành.

Trên song Bạch Đằng,

tướng Nguyên bị bắt

sơn hà xã tắc

mới được vững an.

Khởi nghĩa Lam Sơn

có ông Lê Lợi

lưu danh vạn đại

nghĩa khí anh hung;

trả được thù chung

cho nòi cho giống

Lam Sơn nhất thống

cơ nghiệp vững bền.

Vì chúa quên mình

có ông Lê Lai

đa trí đa tài

có ông Nguyễn Trãi

giúp vua Lê Lợi

dẹp quân nhà Minh;

nợ nước lo đền

thù cha lo trả.

Lại chuyện một ả

tên Bùi Thị Xu6n

vợ tướng Tây Sơn,

cởi ngựa ra trận;

đầu tên mũi đạn

xông phá lũy Thầy,

Suốt cả một ngày

thúc quân tiến đánh.

Này ông Võ Tánh

chống với tây Sơn

giữ thành Qui Nhơn

hỏa đài tử tiết

một mình chịu thiệt

cứu vạn sinh linh

làm tướng nghiêm minh

danh thơm muôn thuở.

Vậy, xem quốc sử

lắm kẻ anh hung

vì nước vì dân

vì lòng ái quốc

mở mày mở mặt

cho giống cho nòi

Gương sáng ta soi

đó mà bắt chước.

Nguyễn Hy Đơn 1930