Tin thế giới

Tin thế giới theo đài RFI

(AFP) – Hỏa hoạn tại một trung tâm thương mại ở Matxcơva: chính quyền Nga nghi ngờ bàn tay ‘‘tội phạm’’. Hơn 130 lính cứu hỏa được huy động đêm 08/12/2022. Cơ quan đối phó tình trạng khẩn cấp Nga hôm 09/12 cho biết hỏa hoạn đã được khống chế. Vụ cháy khiến một người thiệt mạng. Tổng cộng 7.000 mét vuông trên tổng số 17.000 mét vuông của trung tâm thương mại ở ngoại ô Matxcơva bị cháy.

(AFP) – Chính quyền nhiều nước lên án Iran hành quyết một người tham gia phong trào đòi dân chủ. Vụ hành quyết đầu tiên, vào hôm 08/12/2022, nhắm vào người tham gia vào phong trảo phản kháng ở Iran gây phẫn nộ trên thế giới. Hoa Kỳ lên án Teheran ‘‘leo thang’’ bạo lực. Đức, Anh và Ý tố cáo các đàn áp tàn bạo của chế độ Hồi Giáo Iran. Phủ Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc khẳng định án tử hình là chống lại nhân quyền. Giám đốc nhóm Nhân quyền Iran (IHR), có trụ sở tại Oslo, kêu gọi cộng đồng quốc tế phản ứng mạnh, nếu không sẽ có thêm những người biểu tình khác bị hành quyết. Một số nhóm nhân quyền báo động, có thêm một số người có liên hệ với các cuộc biểu tình, sắp bị hành quyết.

(France 24) – Cựu tổng thống Peru – bị phế truất và tạm giam – xin tị nạn tại Mêhicô. Bộ Ngoại Giao Mêhicô hôm qua, 08/12, cho hay: Cựu tổng thống Pedro Castillo đã chính thức gởi thư xin tị nạn đến đại sứ quán Mêhicô tại Lima. Theo ngoại trưởng Mêhicô, cựu tổng thống Pedro Castillo là nạn nhân của ‘‘một chiến dịch đàn áp’’ do một số cơ quan tư pháp nước này tiến hành. Đại sứ Mêhicô tại Lima, ông Pablo Monroy, đã gặp trực tiếp cựu tổng thống tại một đồn cảnh sát và cho biết cựu tổng thống Pedro Castillo ‘‘hiện sức khỏe tốt’’ và đã được gặp luật sư.

(AFP) – Liên Âu hỗ trợ thêm 2 tỉ euro viện trợ quân sự cho Ukraina. Ngày 09/12/2022 các nước Liên Âu đồng ý về nguyên tắc sẽ cấp thêm khoản viện trợ nói trên cho chính quyền Kiev trong cuộc kháng chiến chống xâm lược Nga. Số tiền nói trên bổ sung vào số tiền 5,7 tỉ euro đã có cho Quỹ đóng góp cho Hòa bình của châu Âu cho giai đoạn 2021-2027. Kể từ khi Nga tấn công Ukraina, Quỹ được sử dụng để tài trợ cho việc cung cấp vũ khí cho Kiev. Tính cho đến nay, kể cả các đóng góp song phương, hỗ trợ quân sự của châu Âu cho Ukraina là gần 9 tỉ euro, theo lãnh đạo ngoại giao Liên Âu.

(France 24) – Mỹ cấp thêm 275 triệu đô la viện trợ quân sự giúp Ukraina tăng cường hệ thống phòng không. Theo thông tin của Reuters hôm 08/12, đợt viện trợ mới của Mỹ cho Kiev, chủ yếu để giúp Ukraina bắn hạ drone, và tăng cường khả năng phòng không nói chung. Đợt viện trợ này được ghi nhận là ít quan trọng hơn so với các đợt trước, trong bối cảnh cường độ giao tranh giảm bớt trong bối cảnh mùa đông.

(AFP) – Tỉ phú Trung Quốc « nghèo » đi một chút. Trong một nghiên cứu được ngân hàng Thụy Sĩ UBS công bố ngày 08/12/2022, tài sản của các tỉ phú Trung Quốc giảm đi sau một thập niên tăng trưởng đáng kể. Từ tháng 03/2021 đến tháng 03/2022, tài sản của họ giảm 19,9% xuống còn 2.000 tỉ đô la. Trung Quốc cũng bị mất 86 tỉ phú và hiện còn 540 tỉ phú. Tương tự, các nhà tỉ phú Nga cũng mất 43,5% tài sản và giữ 326,9 tỉ đô la trong cùng thời kỳ.

(AFP) – Trung Quốc có « 2 đồn cảnh sát » tại Đức. Trả lời câu hỏi của một dân biểu, chính phủ Đức hôm nay 09/12/2022 cho biết 2 đồn cảnh sát mà Trung Quốc lập ra ở Đức chủ yếu là nhằm theo dõi, giám sát các nhà bất đồng chính kiến. Tuy nhiên, theo bộ Nội Vụ Đức, đó là kiểu đồn cảnh sát lưu động, không có văn phòng cố định. Bộ Nội Vụ Đức khẳng định đang liên hệ với đại sứ quán Trung Quốc để làm sáng tỏ tình hình, nhưng nhấn mạnh chính quyền Trung Quốc không có bất cứ quyền hành nào trên lãnh thổ Đức. Trong thời gian qua, một số nước như Hà Lan, CH Séc đã tố cáo Trung Quốc lập đồn bốt cảnh sát tại các nước sở tại.

(RFI) – Đường ống hydrogen Barcelona-Marseille sẽ được đưa vào hoạt động từ năm 2030. Thông báo được đưa ra sau cuộc họp hôm 09/12/2022 của tổng thống Pháp Macron với thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez và thủ tướng Bồ Đào Nha tại Alicante, Tây Ban Nha. Dự án về đường ống ngầm dưới biến, H2Med, có giá 2,5 tỉ euro, khi hoàn thành sẽ vận chuyển được khoảng 2 triệu tấn hydrogene mỗi năm. Để nhận được tài trợ từ Liên Âu, dự án sẽ được trình lên Ủy Ban Châu Âu ngày 15/09 để được xác nhận là « dự án công ích ». H2Med là dự án Pháp và Tây Ban Nha hợp tác thực hiện, thay thế dự án đường ống dẫn khí đốt Midcat được khởi xướng từ năm 2003 nhưng cuối cùng bị từ bỏ vì không mang lại lợi nhuận kinh tế và vấp phải sự phản đối của các nhà đấu tranh sinh thái, cũng như từ chính quyền Paris.

(Reuters) – Mỹ dự kiến hôm nay 09/12/2022 áp đặt các lệnh trừng phạt mới nhắm vào Nga và Trung Quốc. Hai quan chức Mỹ thứ Năm 08/12 thông báo các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào nước Nga được đưa ra nhằm đáp trả việc Matxcơva sử dụng drone do Iran chế tạo để tấn công Ukraina. Nhiều công ty trong lĩnh vực quốc phòng của Nga là đối tượng bị Washington nhắm tới. Về phía Trung Quốc, theo Reuters, có khoảng 170 thực thể bị Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt do đánh bắt cá trái phép ở Thái Bình Dương.

(AFP) – Trung Quốc lần đầu tiên giao máy bay C919, đối thủ cạnh tranh với A320 của Airbus. Khách mua C919 là hãng hàng không Trung Quốc China Eastern. C919 do công ty nhà nước Comac sản xuất, chở được 164 khách, là máy bay chở khách có tầm bay trung bình đầu tiên do Trung Quốc thiết kế, cho dù đa phần các linh kiện nhập từ nước ngoài. C919 dự kiến được đưa vào khai thác thương mại vào đầu năm 2023. Trong triển lãm hàng không hồi tháng 11, Comac thông báo đã nhận được đơn đặt mua 300 máy bay C919, nhưng không cho biết chi tiết về số hợp đồng và ngày giao hàng.

(Le Monde) – Đệ nhất phu nhân Ukraina Olena Zelenska tới thăm Paris gây quỹ ủng hộ Ukraina. Phu nhân tổng thống Zelensky sẽ lưu lại thủ đô Pháp từ ngày 12 đến ngày 14/12/2022. Bà đi cùng phái đoàn của chính phủ Ukraina, trong đó có thủ tướng Denys Chmyhal, bộ trưởng Kinh Tế (Ioulia Svyrydenko), bộ trưởng Cơ Sở Hạ Tầng (Olexandr Kubrakov) và bộ trưởng Năng Lượng (German Galushchenko). Đây là lần đầu tiên đệ nhất phu nhân Ukraina tới Pháp từ khi chiến tranh nổ ra.