Facebook đang giúp Chính phủ Hà Nội bóp nghẹt tự do ngôn luận; sau khi cách đây chừng một thập niên từng góp phần giúp đem lại quyền này cho nhiều người dân tại Việt Nam.

Mạng báo Washington Post ngày 19/6 đưa ra nhận định vừa nêu dẫn lời của hai người từng làm việc với Facebook trong thời kỳ đầu tại Châu Á. Cả hai phát biểu theo điều kiện ẩn danh vì sợ bị trả thù. Theo hai người này, lúc đó, dân chúng khắp nơi trên cả nước có thể thông tin liên lạc trực tiếp với nhau về những vấn đề thời sự. Người dùng đăng tải tình trạng lạm quyền của công an, thực tế lãng phí của chính phủ, và chọc thủng hệ thống tuyên truyền của đảng cộng sản cầm quyền.

Một trong hai người cho rằng đó có thể được cảm nhận như một sự giải phóng; và Facebook có phần tạo nên “cuộc cách mạng” đó.

Qua thời gian đến nay Việt Nam trở thành thị trường lớn thứ bảy của Facebook trên toàn thế giới. Trước sự bùng nổ đó, chính phủ Việt Nam ngày càng đòi hỏi Facebook phải có hạn chế nghiêm nhặt hơn.

Washington Post cũng dẫn nguồn từ bốn người từng làm việc cho Hãng Meta, công ty mẹ của Facebook, các nhóm nhân quyền, giới quan sát và những nhà vận động hành lang cho biết Facebook phải nhượng bộ nhiều lần trước yêu cầu của chính phủ toàn trị Hà Nội. Facebook thường xuyên kiểm duyệt giới bất đồng, và buộc loại trừ những người dùng bị chính phủ xem là mối đe dọa cho chế độ ra khỏi nền tảng mạng xã hội này.

Hãng Meta thông qua một danh sách nội bộ những quan chức đảng cộng sản không được chỉ trích trên Facebook. Danh sách này được giữ kín ngay cả trong nội bộ Meta và chưa hề được báo cáo trước đây. Danh sách còn có những hướng dẫn trong việc kiểm soát nội dung trên mạng Facebook; và những hướng dẫn này phần lớn do các giới chức Việt Nam soạn thảo.

Danh sách như thế là độc nhất tại khu vực Đông Á.

Ngoài biện pháp đó, trong những tháng gần đây Việt Nam còn đẩy mạnh những yêu cầu giới hạn nghiêm nhặt hơn nữa đối với Facebook. Hãng Meta được nói đang sẵn sàng xiết chặt kiểm soát thêm theo yêu cầu của Chính phủ Hà Nội do bị đe dọa nếu không thì phải lưu trữ dữ liệu tại các máy chủ ở Việt Nam. Biện pháp này gia tăng cảnh báo về vấn đề quyền riêng tư và an ninh thông tin cho người dùng.

Washington Post cho hay Hãng Meta chưa trả lời trực tiếp những câu hỏi của báo này nêu ra về biện pháp kiểm duyệt, việc bịt miệng người dùng hay danh sách các quan chức cộng sản Việt Nam không được bình luận trên  Facebook.